اگر قصد سفر به خارج از کشور را دارید، یکی از مواردی که حتماً باید به آن توجه کنید، پرداخت عوارض خروج است. این عوارض برای تمام مسافران، چه از طریق هوایی، زمینی یا دریایی، الزامی است. در این نوشته، به توضیح نحوه پرداخت عوارض خروج از کشور، مبلغ عوارض خروج از کشور در سال 1403، شرایط معافیت و سایر نکات مهم می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا از تمام جزئیات این موضوع مطلع شوید و بدون دغدغه سفر خود را آغاز کنید.
عوارض خروج از کشور چیست؟
عوارض خروج از کشور مبلغی است که هر مسافر ایرانی یا مقیم ایران باید هنگام خروج از مرزهای کشور پرداخت کند. این عوارض برای سفرهای هوایی، زمینی و دریایی اعمال می شود و پرداخت آن برای تمامی مسافران، از جمله کودکان زیر 2 سال، الزامی است. هدف از دریافت این عوارض، تأمین بخشی از هزینه های توسعه زیرساخت های گردشگری و حمایت از بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی است. میزان عوارض خروج از کشور هر ساله توسط دولت تعیین می شود و بسته به نوع سفر، تعداد دفعات خروج و نوع مرز، متفاوت است.
مبلغ عوارض خروج از کشور در سال 1403 چقدر است؟
طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، مبلغ عوارض خروج از کشور برای سال 1403 به شرح زیر تعیین شده است:
| نوع سفر |
سفر اول ( ریال) | سفر دوم (ریال) |
سفر سوم به بعد (ریال) |
مرز |
| سیاحتی | 5,200,000 | 7,800,000 | 10,400,000 | هوایی، زمینی و دریایی |
| حج | 1,720,000 | 1,720,000 | 1,720,000 | هوایی، زمینی و دریایی |
| زائرین عتبات و عالیات | 450,000 150,000 | 450,000 150,000 | 450,000 150,000 | هوایی، زمینی و دریایی |
| مرزنشینان | 750,000 الی 250,000 | 6,000,000 6,000,000 | 8,000,000 8,000,000 | هوایی، زمینی و دریایی |
| ورزشکاران تیم ملی | 2,640,000 | 2,640,000 | 2,640,000 | هوایی، زمینی و دریایی |
این مبالغ نسبت به سال گذشته حدود 30 درصد افزایش داشته است. توجه داشته باشید که عوارض خروج از کشور زمینی برای برخی گروه ها مانند زائرین عتبات و مرزنشینان، کمتر از سفر هوایی است.
عوارض خروج از کشور کودکان زیر دو سال
عوارض خروج از کشور برای کودکان زیر 2 سال نیز مانند بزرگسالان محاسبه می شود و هیچ تخفیف یا معافیتی برای آنها در نظر گرفته نشده است. این قانون حتی برای نوزادان چند روزه نیز صادق است و والدین باید هنگام برنامه ریزی سفر، هزینه عوارض خروج فرزندان خود را نیز در نظر بگیرند.
نحوه پرداخت عوارض خروج از کشور
برای پرداخت عوارض خروج از کشور روش‌های مختلفی وجود دارد که هر مسافر می‌تواند با توجه به شرایط خود، مناسب‌ترین روش را انتخاب کند. در ادامه به بررسی این روش ها می‌پردازیم:
— از طریق شعب بانک ملی
یکی از روش های سنتی نحوه پرداخت عوارض خروج از کشور، مراجعه به شعب بانک ملی است. در این روش، مسافر با مراجعه به شعب منتخب بانک ملی و ارائه مدارک لازم، می تواند عوارض را پرداخت کند. این روش برای افرادی که به اینترنت دسترسی ندارند یا با روش های الکترونیکی آشنا نیستند، مناسب است. البته توجه داشته باشید که از سال 1397، امکان پرداخت نقدی عوارض خروج از کشور وجود ندارد و حتی در شعب بانک نیز باید از کارت بانکی استفاده کنید. برای دریافت ارز مسافرتی نیز این روش کاربرد دارد.
— از طریق سامانه آنلاین سداد
سامانه سداد یکی از پرکاربردترین روش های پرداخت آنلاین عوارض خروج از کشور است. برای استفاده از این روش، کافی است به وبسایت سداد مراجعه کرده و پس از وارد کردن اطلاعات شخصی و مسافرتی خود، عوارض را پرداخت کنید. این روش به دلیل سهولت و دسترسی 24 ساعته، بسیار مورد استقبال مسافران قرار گرفته است.
پس از پرداخت، حتما رسید الکترونیکی را ذخیره و یک نسخه چاپی از آن تهیه کنید. این رسید را باید هنگام خروج از کشور به مأموران گذرنامه ارائه دهید. توصیه می‌شود برای اطمینان بیشتر، علاوه بر نسخه چاپی، یک نسخه دیجیتال از رسید را نیز در گوشی هوشمند یا تبلت خود ذخیره کنید تا در صورت مفقود شدن نسخه کاغذی، دچار مشکل نشوید.
برای مسافرانی که بار زیادی دارند یا قصد ارسال کالا به خارج از کشور را دارند، پرداخت عوارض خروج از کشور می‌تواند به‌طور غیرمستقیم به ارسال بار به انگلیس مرتبط شود، چرا که اگر قصد دارید وسایل شخصی خود را به این کشور ارسال کنید، احتمالاً نیاز دارید همزمان با فریت بار، خودتان نیز به انگلیس سفر کنید تا در مراحل گمرکی یا تحویل بار حضور داشته باشید. بنابراین، پرداخت عوارض خروج بخشی از هزینه‌های جانبی است که باید در کنار هزینه‌های ارسال بار به انگلیس مد نظر قرار دهید، چرا که بدون سفر و حضور شما ممکن است فرآیند جابجایی به‌طور کامل انجام نشود. شرکت های فریت بار معمولا خدمات مناسبی برای این منظور ارائه می‌دهند.
— از طریق دستگاه کارتخوان سداد
در برخی از فرودگاه‌های بین المللی کشور، دستگاه‌های کارتخوان مخصوص پرداخت عوارض خروج نصب شده است. این دستگاه‌ها به سیستم پلیس گذرنامه متصل هستند و پرداخت از طریق آنها بسیار سریع و آسان است.
استفاده از این دستگاه ها برای مسافرانی که در لحظات آخر متوجه عدم پرداخت عوارض می شوند، بسیار مفید است. اما توصیه می‌شود برای جلوگیری از ازدحام و اتلاف وقت، عوارض را قبل از حضور در فرودگاه پرداخت کنید. همچنین، به یاد داشته باشید که در صورت استفاده از این روش، حتماً رسید پرداخت را دریافت کرده و تا پایان سفر نزد خود نگه دارید.
— از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی
سازمان امور مالیاتی کشور نیز امکان پرداخت آنلاین عوارض خروج از کشور را فراهم کرده است. برای استفاده از این روش، می توانید به وبسایت رسمی این سازمان مراجعه کرده و از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی، عوارض خود را پرداخت کنید.
این روش برای افرادی که قصد پرداخت همزمان سایر مالیات ها و عوارض را دارند، مناسب است. همچنین در صورت نیاز به استرداد عوارض، فرآیند از طریق همین سامانه انجام می شود. توجه داشته باشید که پس از پرداخت، حتماً رسید الکترونیکی را ذخیره و یک نسخه چاپی از آن تهیه کنید تا هنگام خروج از کشور مشکلی پیش نیاید.
— با ATM
در بسیاری از فرودگاه های کشور، دستگاه های خودپرداز مخصوص پرداخت عوارض خروج نصب شده است. این دستگاه ها که به ATM های Cashless معروف هستند، امکان پرداخت سریع و آسان عوارض را فراهم می‌کنند.
برای استفاده از این روش، کافی است کارت بانکی خود را وارد دستگاه کرده و پس از انتخاب گزینه پرداخت عوارض خروج، مراحل را طبق دستورالعمل دستگاه طی کنید. این روش برای مسافرانی که در لحظات آخر متوجه عدم پرداخت عوارض می‌شوند، بسیار کاربردی است.
البته توصیه می شود برای جلوگیری از استرس و ازدحام احتمالی، عوارض را پیش از رسیدن به فرودگاه پرداخت کنید.
— با اپلیکیشن
امروزه اپلیکیشن های موبایلی متعددی برای پرداخت عوارض خروج از کشور وجود دارد. از جمله این اپلیکیشن ها می‌توان به ایوا، بله و قبضینو اشاره کرد. استفاده از این اپلیکیشن ها بسیار ساده و سریع است و می‌توانید در هر زمان و مکانی عوارض خود را پرداخت کنید.
مزیت استفاده از اپلیکیشن ها این است که معمولا امکان یادآوری زمان پرداخت و نگهداری سوابق پرداخت را نیز فراهم می‌کنند.
چه کسانی از پرداخت عوارض خروج از کشور معافند؟
برخی گروه ها از پرداخت عوارض خروج از کشور برای ایرانیان مقیم خارج و سایر مسافران معاف هستند. این گروه ها عبارتند از:
— دارندگان گذرنامه سیاسی و خدمت
— خدمه وسایل نقلیه عمومی زمینی و هوایی
— دانشجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور (با شرایط خاص)
— بیماران اعزامی به خارج با مجوز شورای پزشکی
— دارندگان پروانه گذر مرزی
— زائران اربعین حسینی در بازه زمانی خاص
این افراد باید مدارک لازم برای اثبات شرایط معافیت خود را هنگام خروج از کشور همراه داشته باشند.
مدارک لازم برای پرداخت عوارض
برای پرداخت عوارض خروج از کشور، مدارک زیر مورد نیاز است:
— کارت ملی یا شماره ملی
— گذرنامه معتبر
— کارت بانکی عضو شتاب
مهلت زمان پرداخت عوارض
عوارض خروج از کشور باید حداکثر تا 30 دقیقه قبل از پرواز یا عبور از مرز پرداخت شود. فریت بار هوایی و زمینی و نحوه ارسال کالا به کشورها، موضوعی مرتبط با سفرهای خارجی است. فریت بار به معنای ارسال بار اضافه یا کالاهای تجاری از طریق هواپیما یا وسایل نقلیه زمینی است.
