در حمل و نقل هوایی، محاسبه وزن حجمی بار یکی از مهمترین مراحل در تعیین هزینه نهایی ارسال محسوب میشود. وزن بار فقط به معنای وزن واقعی آن نیست؛ بلکه حجم بستهبندی و فضای اشغال شده توسط بار نیز در تعیین قیمت نقش دارد. شرکتهای هواپیمایی از وزن حجمی برای تعیین هزینه بار استفاده میکنند، زیرا گاهی یک بسته سبک اما حجیم، فضای زیادی در هواپیما اشغال میکند و هزینه آن بر اساس حجم محاسبه میشود.
در این مقاله، به صورت گامبهگام با محاسبه وزن حجمی بار آشنا خواهید شد، تفاوت آن با وزن واقعی را خواهید فهمید و روشهایی برای کاهش هزینههای حمل هوایی از طریق کاهش وزن حجمی ارائه خواهیم داد. همچنین ابزارها و نرمافزارهای آنلاین برای محاسبه سریع وزن بار معرفی میشوند.
| عنوان مقایسه | وزن واقعی | وزن حجمی |
|---|---|---|
| ماهیت اندازهگیری | بر اساس سنگینی واقعی کالا با ترازو | بر اساس حجم اشغالشده در هواپیما |
| روش محاسبه | وزنکشی مستقیم | طول × عرض × ارتفاع ÷ عدد تقسیم |
| معیار استفاده شرکتهای هواپیمایی | فقط زمانی که از وزن حجمی بیشتر باشد | معیار اصلی برای بستههای حجیم و سبک |
| تأثیر بستهبندی | نوع و حجم بستهبندی تأثیر زیادی ندارد | بستههای بزرگ و غیر استاندارد وزن حجمی را افزایش میدهند |
| تأثیر در هزینه نهایی | هزینه بر اساس وزن واقعی محاسبه میشود اگر بیشتر باشد | اگر وزن حجمی بیشتر باشد، هزینه نهایی بر اساس آن تعیین میشود |
| نمونه کالاهای رایج | قطعات سنگین، فلزات، وسایل موتور و ابزار سنگین | پتو، لباس وکیومنشده، وسایل فومی، جعبههای بزرگ و سبک |
| هدف محاسبه | سنجش وزن حقیقی بار | جلوگیری از اشغال بیهوده فضای هواپیما و استفاده منصفانه از ظرفیت |
وزن حجمی چیست و چرا در حمل هوایی اهمیت دارد
وقتی بار خود را برای حمل هوایی آماده میکنید، معمولاً وزن واقعی آن را اندازه میگیرید، یعنی وزنهای که روی ترازو نشان داده میشود. اما شرکتهای هواپیمایی به وزن حجمی بار نیز توجه میکنند، زیرا حجم بستهبندی هم تاثیر مستقیمی بر فضای اشغال شده در هواپیما دارد.در فرآیند خدمات حمل بار هوایی، همیشه هر دو معیار وزن واقعی و وزن حجمی بررسی میشود تا هزینه نهایی حمل به شکل دقیق محاسبه شود.
وزن حجمی بار به معنای وزن فرضی است که بر اساس حجم بسته محاسبه میشود. این وزن با وزن واقعی متفاوت است و برای تعیین هزینه نهایی حمل بار استفاده میشود. به زبان ساده، حتی اگر یک بسته سبک باشد، اگر فضای زیادی اشغال کند، هزینه آن بر اساس حجم محاسبه خواهد شد.
تفاوت وزن واقعی و وزن حجمی در باربری
-
وزن واقعی: مقدار وزنی که بار روی ترازو نشان میدهد.
-
وزن حجمی: وزنی که بر اساس حجم بسته (طول × عرض × ارتفاع) و ضریب تعیین شده توسط شرکت هواپیمایی محاسبه میشود.
این تفاوت باعث میشود تا هزینه حمل برخی بستهها بیشتر از وزن واقعی آنها باشد. به همین دلیل محاسبه وزن حجمی بار برای پیشبینی هزینه و انتخاب روش مناسب حمل بسیار حیاتی است.
مفهوم وزن قابل پرداخت یا وزن محاسباتی در فریت بار
در حمل و نقل هوایی، معمولاً شرکتها هزینه را بر اساس وزن قابل پرداخت تعیین میکنند. این وزن، بزرگترین عدد بین وزن واقعی و وزن حجمی است. یعنی اگر وزن حجمی بیشتر از وزن واقعی باشد، هزینه بر اساس آن محاسبه میشود.
به عنوان مثال، یک کارتن سبک با ابعاد بزرگ ممکن است وزن واقعی ۵ کیلوگرم داشته باشد، اما وزن حجمی آن با فرمول شرکت هواپیمایی ۱۰ کیلوگرم شود. در این حالت، هزینه ارسال بر اساس ۱۰ کیلوگرم محاسبه خواهد شد.
اگر قصد ارسال بستههای بزرگ یا حجیم به خارج از کشور را دارید، آشنایی با هزینه فریت بار اهمیت زیادی دارد. هزینه فریت بار معمولاً بر اساس وزن واقعی یا وزن حجمی بسته تعیین میشود و عوامل مختلفی مانند حجم بسته، مقصد و نوع کالا در آن تأثیر دارند.
فرمول دقیق محاسبه وزن حجمی طبق استاندارد یاتا
برای اینکه محاسبه وزن حجمی بار دقیق و استاندارد باشد، اکثر شرکتهای هواپیمایی از فرمول تعیین شده توسط یاتا (IATA) استفاده میکنند. این فرمول بر اساس حجم بسته و ضریب مشخصی برای تبدیل حجم به وزن طراحی شده است.
فرمول ریاضی محاسبه وزن برای بارهای هوایی
وزن حجمی معمولاً با استفاده از فرمول زیر محاسبه میشود:
-
عدد تقسیم: بسته به نوع حمل متفاوت است:
-
برای حمل هوایی کارگو: معمولاً ۶۰۰۰
-
برای حمل هوایی اکسپرس: معمولاً ۵۰۰۰
-
این فرمول به شما امکان میدهد وزن حجمی هر بسته را به سرعت محاسبه کنید و هزینه تقریبی ارسال را بر اساس حجم تخمین بزنید.
مثال عملی و عددی برای محاسبه وزن حجمی یک کارتن
فرض کنید یک کارتن با ابعاد ۵۰ × ۴۰ × ۳۰ سانتیمتر دارید و میخواهید آن را با حمل هوایی کارگو ارسال کنید:
اگر وزن واقعی کارتن ۷ کیلوگرم باشد، وزن قابل پرداخت ۱۰ کیلوگرم خواهد بود، زیرا بیشتر از وزن واقعی است.
تفاوت عدد تقسیم در حمل هوایی اکسپرس و کارگو
همانطور که اشاره شد، عدد تقسیم برای محاسبه وزن حجمی متفاوت است:
-
اکسپرس: ۵۰۰۰ → وزن حجمی بالاتر و هزینه بیشتر برای بستههای حجیم
-
کارگو: ۶۰۰۰ → وزن حجمی کمتر و هزینه پایینتر برای همان بسته
این تفاوت به شرکتها کمک میکند تا فضای هواپیما را بهینه مدیریت کنند و هزینهها متناسب با حجم و سرعت ارسال تعیین شود.
راهکارهای کاهش وزن حجمی بار برای کم کردن هزینهها
یکی از روشهای کاهش هزینه حمل هوایی، کاهش وزن حجمی بار است. با توجه به اینکه هزینه بر اساس بزرگترین عدد بین وزن واقعی و وزن حجمی محاسبه میشود، با کم کردن حجم بسته میتوان هزینه را به شکل چشمگیری کاهش داد.
تکنیکهای بستهبندی فشرده و وکیوم کردن لباسها
استفاده از کیسههای وکیوم میتواند فضای اشغال شده توسط لباسها و پتوها را بهطور چشمگیری کاهش دهد. همچنین، قرار دادن اشیاء کوچک بهصورت منظم و فشرده به جای پراکندگی در چند بسته، حجم کلی را کاهش میکند. پر نکردن فضای داخلی جعبهها باعث هدررفت فضا میشود؛ بهتر است فضای خالی با مواد سبک مانند فوم یا پلاستیک حبابدار پر شود تا حجم بهینه شود.
تاثیر انتخاب کارتن با ابعاد استاندارد در هزینه نهایی
استفاده از کارتنهایی با ابعاد استاندارد، محاسبه وزن حجمی را دقیقتر میکند و از افزایش هزینه جلوگیری میکند. کارتنهای خیلی بزرگ برای اقلام کوچک، وزن حجمی را بالا برده و هزینه حمل را افزایش میدهند. همچنین، بستههای هماندازه و استاندارد حمل راحتتر و ارزانتر توسط شرکتهای هواپیمایی انجام میشوند.
معرفی ابزار و نرم افزار محاسبه آنلاین وزن بار
برای سهولت کاربران در حمل و نقل و ارسال بار، ابزارها و نرمافزارهای متعددی وجود دارند که وزن حجمی بار را به صورت سریع و دقیق محاسبه میکنند. این ابزارها معمولاً به شما امکان میدهند طول، عرض و ارتفاع بسته خود را وارد کنید و در نتیجه، وزن حجمی و وزن قابل پرداخت بار نمایش داده شود. برخی از این ابزارها به صورت رسمی توسط شرکتهای هواپیمایی ارائه شدهاند و میتوان با استفاده از آنها ابعاد بسته را وارد کرد و وزن حجمی دقیق محاسبه نمود. علاوه بر این، وبسایتها و اپلیکیشنهای آنلاین شخص ثالث نیز وجود دارند که برای بارهای کارگو و اکسپرس طراحی شدهاند و امکان مقایسه وزن واقعی و وزن حجمی را فراهم میکنند و هزینه تقریبی ارسال را نیز به کاربران نشان میدهند. همچنین برخی سایتها ابزارهای تعاملی سادهای در مقالات و وبلاگهای خود تعبیه کردهاند که به صورت مستقیم با وارد کردن طول، عرض و ارتفاع بسته، وزن قابل پرداخت را محاسبه میکنند. استفاده از این ابزارها باعث صرفهجویی در زمان، جلوگیری از پرداخت هزینه اضافه ناشی از اشتباه در محاسبه وزن حجمی و برنامهریزی بهتر برای بستهبندی و انتخاب کارتن مناسب میشود.
جمع بندی
محاسبه وزن حجمی بار، با توجه به حجم بسته و عدد تقسیم مربوطه محاسبه میشود و نقش مهمی در تعیین هزینه ارسال هوایی دارد. در محاسبه نهایی، هزینه همواره بر اساس عدد بزرگتر بین وزن واقعی و وزن حجمی تعیین میشود، بنابراین توجه به حجم بستهها بسیار اهمیت دارد. با رعایت اصول بستهبندی بهینه، استفاده از کارتنهایی با ابعاد استاندارد و بهرهگیری از ابزارها و نرمافزارهای آنلاین برای محاسبه وزن، میتوان ضمن صرفهجویی در زمان، هزینههای حمل هوایی را به شکل قابل توجهی کاهش داد.
سوالات متداول
۱. چگونه میتوان وزن حجمی یک بسته را محاسبه کرد؟
برای محاسبه وزن حجمی، طول، عرض و ارتفاع بسته را بر اساس سانتیمتر اندازهگیری میکنند و حاصل ضرب این سه عدد را بر عدد تقسیم تعیین شده توسط شرکت هواپیمایی تقسیم میکنند. نتیجه، وزن حجمی بر حسب کیلوگرم خواهد بود.
۲- چه عواملی باعث افزایش وزن حجمی میشوند؟
ابعاد بزرگ بسته، استفاده از کارتنهای حجیم و خالی گذاشتن فضای داخلی باعث افزایش وزن حجمی میشود، حتی اگر وزن واقعی بسته کم باشد.
۳-آیا استفاده از کارتن بزرگ برای بستههای کوچک بر وزن حجمی تأثیر دارد؟
بله. استفاده از کارتنهای خیلی بزرگ برای بستههای کوچک باعث افزایش وزن حجمی و در نتیجه افزایش هزینه حمل میشود. بهتر است از کارتنهایی با ابعاد مناسب و استاندارد استفاده کنید.
۴- آیا همه شرکتهای هواپیمایی از یک روش محاسبه وزن حجمی استفاده میکنند؟
خیر. هر شرکت هواپیمایی ممکن است عدد تقسیم و واحدهای محاسبه متفاوتی داشته باشد، بنابراین قبل از ارسال بار باید قوانین هر شرکت را بررسی کنید.