حمل و نقل کالاهای خطرناک، یکی از چالش های بزرگ در صنعت حمل و نقل به شمار می رود. این کالاها می توانند خطرات جدی برای انسان، محیط زیست و تجهیزات ایجاد کنند. به همین دلیل، طبقه بندی و شناسایی این کالاها بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله، به بررسی کلاس های مختلف کالاهای خطرناک و ویژگی های هر یک خواهیم پرداخت و اهمیت رعایت نکات ایمنی در حمل و نقل آن ها را بررسی می‌کنیم.
لیست کلاس کالای خطرناک
کالاهای خطرناک به 9 کلاس اصلی تقسیم می شوند که هر یک ویژگی ها، خطرات و روش های حمل و نقل خاص خود را دارند. این کلاس ها به شناسایی و دسته بندی کالاهای خطرناک کمک می کنند و برای ایمنی حمل و نقل الزامی هستند. شناخت درست این کلاس ها به جلوگیری از حوادث و آسیب ها کمک می کند.
فهرست کامل کلاس های کالای خطرناک
— مواد منفجره
— گازها
— مایعات قابل اشتعال
— جامدات قابل اشتعال
— مواد اکسیدکننده و پراکسیدهای آلی
— مواد سمی و مواد عفونی
— مواد رادیو اکتیو
— مواد خورنده
— کالاهای خطرناک متفرقه
شناخت این موارد در حمل کالاهای خطرناک در حوزه بین المللی کمک می‌کند.
مواد منفجره
مواد منفجره یکی از خطرناک ترین کلاس های کالاهای خطرناک به شمار می روند. این مواد می توانند در شرایط خاصی انفجار کرده و خطرات جدی ایجاد کنند. مواد منفجره به چند بخش تقسیم می شوند:
بخش 1.1: کالاهایی با خطر انفجار انبوه؛ مانند TNT و بمب ها.
بخش 1.2: کالاهایی با خطر پرتاب شدگی؛ مانند برخی مین ها.
بخش 1.3: کالاهایی که خطر آتش گرفتن دارند؛ مانند نیتروسلولز و مهمات مشقی.
بخش 1.4: کالاهایی که خطر قابل توجهی ندارند؛ مانند برخی مهمات مشقی و فتیله های ایمنی.
این مواد به دلیل خطر بالای انفجار، معمولا تحت قوانین سخت گیرانه ای برای حمل و نقل قرار دارند. حمل و نقل این مواد نیازمند مجوزهای خاص و رعایت نکات ایمنی است.
کالاهای خطرناک باید با برچسب‌ها و نشانه‌های خاصی علامت‌گذاری شوند تا افراد درگیر در حمل و نقل و فریت بار از نوع و میزان خطر آن آگاه باشند.
گازها
گازها نیز یکی دیگر از کلاس های مهم کالاهای خطرناک هستند. این مواد به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
گازهای قابل اشتعال (2.1): گازهایی که در ترکیب با هوا می توانند آتش بگیرند؛ مانند پروپان، بوتان و استیلن.
گازهای غیر قابل اشتعال-غیر سمی (2.2): گازهایی که خطر آتش سوزی ندارند؛ مانند دی اکسید کربن و نیتروژن.
گازهای سمی (2.3): گازهایی که برای سلامتی انسان خطرناک هستند؛ مانند گازهای اشک آور و آرسنیک.
حمل و نقل گازها نیاز به تجهیزات و روش های خاص دارد تا از بروز حوادث جلوگیری شود. در این راستا، باید به فشار، دما و نوع بسته بندی گازها توجه ویژه ای شود. در کارگو کالاهای خطرناک توجه به این موارد ضروری است. اگر نمیدانید که کارگو چیست میتوانید در مورد آن به سایر صفحات مراجعه کنید.
مایعات قابل اشتعال
مایعات قابل اشتعال به مایعاتی اطلاق می شود که نقطه اشتعال بخارات آن ها 60 درجه سانتی گراد یا کمتر است. این مایعات می‌توانند در شرایط خاصی آتش بگیرند و خطراتی برای محموله ها و کارکنان ایجاد کنند. از جمله مایعات قابل اشتعال میتوان به الکل ها، رنگ های قابل اشتعال و برخی از حلال ها اشاره کرد.
حمل و نقل این مایعات نیازمند رعایت نکات ایمنی خاصی است. بسته‌بندی مناسب، استفاده از مواد ضدآب و نشانه گذاری دقیق، از جمله اقداماتی هستند که باید در حمل و نقل این مواد و ارسال بار به آمریکا به صورت تجاری انجام شود.
جامدات قابل اشتعال
جامدات قابل اشتعال به موادی گفته می شود که به آسانی آتش می گیرند. این مواد به چند دسته تقسیم می شوند:
جامدات قابل اشتعال: موادی که به آسانی آتش می گیرند؛ مانند کبریت و گوگرد.
مواد خود آتش زا: موادی که خود به خود گرم می شوند یا در تماس با هوا ممکن است آتش بگیرند؛ مانند فسفر زرد.
موادی که در تماس با آب خطرناک می شوند: موادی که در اثر تماس با آب ممکن است خود به خود آتش بگیرند یا گازهای قابل اشتعال تولید کنند؛ مانند کاربید کلسیم.
مواد اکسیدکننده و پراکسیدهای آلی
این کلاس شامل موادی است که می توانند به سرعت اکسیژن آزاد کنند و به آتش گرفتن سایر مواد کمک کنند. مواد اکسیدکننده به راحتی آتش می گیرند و به همین دلیل باید در شرایط خاصی حمل شوند. از جمله این مواد میتوان به کود نیترات آمونیوم و کلرات کلسیم اشاره کرد.
پراکسیدهای آلی نیز موادی هستند که به سادگی با شعله خارجی مشتعل می شوند و واکنش های خطرناکی با یکدیگر دارند. به عنوان مثال، هیدروپراکسید ترت-بوتیل یکی از این مواد است. حمل کالاهای خطرناک در هزینه فریت بار برخی از شرکتها موثر است.
مواد سمی و مواد عفونی
این کلاس شامل موادی است که می توانند برای سلامتی انسان خطرناک باشند. مواد سمی به مایعات یا جامداتی اطلاق می شود که در صورت استنشاق، خوردن یا تماس با پوست، ممکن است خطرناک باشند. از جمله این مواد می توان به آرسنیک، نیکوتین و سیانید اشاره کرد که بسیار سمی و خطرناک هستند.
مواد عفونی نیز موادی هستند که حاوی عوامل بیماری زا می باشند و می توانند در انسان و حیوان، بیماری ایجاد کنند. این مواد به دو دسته تقسیم می شوند: نوع A که خطر مرگ به همراه داشته و نوع B که تنها خطر بیماری دارند. شناسایی و بسته بندی صحیح این مواد نقش مهمی در جلوگیری از شیوع بیماری ها و حفاظت از سلامت عمومی ایفا می کند.
مواد رادیو اکتیو
مواد رادیو اکتیو، موادی هستند که به دلیل تشعشعات خود، می توانند خطرناک باشند. این مواد در سه دسته مختلف تقسیم بندی می شوند و عبارتند از:
مواد رادیو اکتیو سفید I: با میزان تشعشع پایین (TI = 0).
مواد رادیو اکتیو زرد II: با میزان تشعشع متوسط (بین 0.1 و 1).
مواد رادیو اکتیو زرد III: با میزان تشعشع بالا (بین 1 و 10).
در حمل و نقل این مواد، باید به نکات ایمنی مانند فاصله گذاری مناسب و استفاده از تجهیزات حفاظتی توجه شود. همچنین، آگاهی از خطرات مرتبط با این مواد، می تواند به جلوگیری از حوادث کمک کند.
مواد خورنده
مواد خورنده به مایعات یا جامداتی گفته می شود که در اثر تماس با بافت زنده یا تجهیزات، می توانند آسیب جدی ایجاد کنند. این مواد می توانند به شدت به تجهیزات و محیط آسیب برسانند. از جمله این مواد می توان به اسید باتری، جیوه و اسید سولفوریک اشاره کرد. ارسال این موارد حتی در مقادیر کم در فریت بار به استرالیا ممنوع است.
کالاهای خطرناک متفرقه
این کلاس شامل موادی است که در طول حمل و نقل خطر ایجاد می کنند و در کلاس های قبلی قرار نمی گیرند. موادی مانند یخ خشک که می توانند در شرایط خاص خطرناک باشند، در این دسته قرار می گیرند. همچنین، این مواد می توانند برای کارکنان و خدمه نیز مشکلاتی ایجاد کنند؛ اما مشکلات احتمالی ناشی از آن ها نیز به صورت جدی نخواهد بود.
نتیجه گیری
کلاس کالاهای خطرناک، به شناسایی و دسته بندی مواد خطرناک کمک می کند. فهم دقیق این کلاس ها و ویژگی های هر یک برای ایمنی حمل و نقل و جلوگیری از حوادث ضروری است. لیست کالاهای خطرناک به ما این امکان را می دهد که به راحتی خطرات را شناسایی کنیم و اقدامات لازم را برای حمل و نقل ایمن انجام دهیم. شناخت و رعایت نکات ایمنی در حمل و نقل کالاهای خطرناک از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.
با توجه به افزایش حمل و نقل کالاهای خطرناک در سطح جهانی، ضروری است که تمامی ذی نفعان از جمله تولیدکنندگان، حمل کنندگان و مصرف کنندگان به این نکات توجه کنند. آموزش های لازم، استفاده از تجهیزات ایمنی و رعایت قوانین و مقررات، می توانند به کاهش خطرات ناشی از حمل و نقل کالاهای خطرناک کمک کنند.
